Παρασκευή 20 Μαρτίου 2009

25. ΦΤΙΑΞΕ ΕΝΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

Είναι εξαιρετικά δύσκολο να στήσεις ένα ημερολόγιο.
Θα βοηθούσε πολύ αν υπήρχε στο ουράνιο στερέωμα ένα σημείο αναφοράς σταθερό για αρκετούς αιώνες, αν η γήινη ημέρα είχε σταθερή διάρκεια, ή έστω αν η διάρκεια του γήινου έτους ήταν ακέραιο πολλαπλάσιο της γήινης ημέρας.
Δυστυχώς το έτος έχει 365,42 ημέρες έτσι κάθε 4 χρόνια το έτος πρέπει να αυξάνεται κατά μια μέρα.
Την ημέρα την έχουμε χωρίσει σε 24 ώρες, αλλά ο ήλιος δεν κινείται με σταθερή ταχύτητα στον ουρανό κάθε μέρα. Έτσι άλλες μέρες είναι μεγαλύτερες άλλες μικρότερες. Βέβαια εμείς υπολογίζουμε τη μέρα με βάση τη μέση διάρκεια της πραγματικής ηλιακής ημέρας.

Αλλά τι εννοούμε «έτος»; Μια πλήρη περιφορά της γης γύρω από τον ήλιο; Όμως η τροχιά της γης είναι έλλειψη και μάλιστα με μεταβαλλόμενη εκκεντρότητα που σημαίνει ότι η διάρκεια της περιφοράς δεν είναι κάθε φορά η ίδια!
Μήπως μπορούμε να πούμε «έτος» τη διάρκεια δυο διαδοχικών διαβάσεων της γης από ένα πιο σταθερό σημείο αναφοράς στον ουράνιο θόλο, ένα αστέρι ας πούμε; Αλλά και πάλι ο ήλιος κινείται μέσα στο διάστημα συμπαρασέρνοντας το ηλιακό σύστημα, έτσι η γη εκτελεί ελλειψοειδή σπείρα στο χώρο του διαστήματος με αποτέλεσμα η διάρκεια των διαβάσεων να μην είναι ίδια! Σε αυτό συμβάλλουν και άλλοι παράγοντες: ο άξονας της γης χορεύει σα σβούρα (μετάπτωση) και ταυτόχρονα ταλαντεύεται (κλόνιση) από τις παλιρροϊκές δυνάμεις της Σελήνης και των μεγαλύτερων ουρανίων γειτόνων μας.

Έστω και έτσι είναι χρήσιμο να θεωρούμε ως σημείο αναφοράς εκείνο το σημείο της εκλειπτικής (της ετήσιας φαινόμενης τροχιάς του ήλιου στον ουρανό) που τέμνει τον ουράνιο ισημερινό. Σε αυτό το σημείο βρίσκεται ο ήλιος όταν ανεβαίνοντας από το νότιο ουράνιο ημισφαίριο τέμνει τον ουράνιο ισημερινό και χαρίζει στους γήινους μέρα και νύχτα ίσης διάρκειας: την εαρινή ισημερία. Με το ημερολόγιο που ακολουθούμε σήμερα αυτή πέφτει συχνά στις 21 Μαρτίου, άλλοτε στις 20 και άλλοτε στις 23 Μαρτίου.

Ακόμη κι αν αποφασίσεις πως θα μετράς το έτος, μια άλλη δυσκολία είναι πια θα είναι η πρωτοχρονιά! Για τους Ρωμαίους ήταν η 1 Μαρτίου (ο Σεπτέμβριος γιαυτούς ήταν πράγματι έβδομος – septem=έβδομος, Οκτώβριος = όγδοος, Νοέμβριος = ένατος, Δεκέμβριος = δέκατος.)
Η γη στην ελλειπτική τροχιά της περνά κοντά στον ήλιο (περιήλιο) το πρώτο 10ήμερο του Ιανουαρίου και από αυτή την άποψη καλώς βάλαμε την πρωτοχρονιά το Γενάρη.
Όμως οι εποχές του έτους, το άνθισμα της φύσης, ο τρύγος, το όργωμα, η σπορά, ο κύκλος των αποδημητικών, η χειμερία νάρκη δε συγχρονίζονται με το περιήλιο και το αφήλιο, αλλά με τις εποχιακές αλλαγές του κλίματος, που οφείλονται στη λόξωση του άξονα της γης. Η άνοιξη έρχεται μετά την εαρινή ισημερία (περίπου 21 Μαρτίου), το καλοκαίρι μετά το θερινό ηλιοστάσιο (περίπου 20 Ιουνίου), το φθινόπωρο μετά τη φθινοπωρινή ισημερία (περίπου 22 Σεπτεμβρίου), ο χειμώνας μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο (περίπου 22 Δεκεμβρίου).

Επιμένετε ότι θέλετε να φτιάξετε ημερολόγιο;

Δεν υπάρχουν σχόλια: