Τετάρτη 1 Οκτωβρίου 2008

14. ΑΝΘΡΩΠΟΣ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο άνθρωπος έχει βασικές ανάγκες (τροφή, καταφύγιο, ένδυση) που ικανοποιούνται με υλικά αγαθά. Έχει ανάγκες κοινωνικές (μόνος του δεν μπορεί να επιβιώσει και δε μπορεί να ικανοποιήσει όλο το φάσμα των αναγκών του). Έχει και άλλες μη υλικές ανάγκες (πνευματικές αναζητήσεις, ανησυχίες, φόβους, την περιέργεια της μάθησης).
Προφανώς ιεραρχεί τις ανάγκες του ανάλογα με το διαθέσιμο χρόνο του και τη διαθεσιμότητα των μέσων για την ικανοποίησή τους.
Ο πρωτόγονος άνθρωπος πρέπει να κατανάλωνε τόσο πολλή ενέργεια στην εξεύρεση τροφής (καρπών ή θηραμάτων) που δεν περίσσευε και πολύς χρόνος για άλλες δραστηριότητες.

Αργότερα έμαθε να ελέγχει τη φύση καλλιεργώντας τη γη και εκτρέφοντας ζώα. Έφτιαξε εργαλεία και έχτισε σπίτια που παρείχαν περισσότερη ασφάλεια και άνεση από τις σπηλιές (τα παλιότερα ανθρώπινα κτίσματα βρέθηκαν στην Τσεχοσλοβακία, τη Ρωσία και τη Σιβηρία και χρονολογούνται το 30.000 π.Χ.)
Ο νέος τρόπος παραγωγής δημιούργησε πλεόνασμα προϊόντων, που μπορούσαν να ανταλλαχθούν με άλλα είδη που παρήγαγαν άλλες ομάδες (εμπόριο).
Η εξειδίκευση στην παραγωγή γέννησε τη βιοτεχνία: ειδικευμένοι παραγωγοί ή τεχνίτες εναρμόνιζαν τις ικανότητές τους ώστε να επιτυγχάνεται το μέγιστο αποτέλεσμα με τον ελάχιστο κόπο.

Ταυτόχρονα εμφανίζεται και η πολιτική. Οι άνθρωποι οργανώνονται σε ομάδες (είτε ως οικογένειες, είτε ως συντεχνίες) για να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους. Μια ομάδα χρειάζεται διακυβέρνηση για να πετύχει εσωτερική πειθαρχία και εξωτερική άμυνα και μια κυβέρνηση πρέπει να κερδίσει τη δύναμη να επιβάλλει τη στρατηγική της στα μέλη της ομάδας (υποτίθεται ότι έχει κερδίσει και την αποδοχή της ομάδας με το καλό ή με το άγριο). Για την εσωτερική πειθαρχία ορίζει νόμους που περιγράφουν την επιθυμητή συμπεριφορά και ποινές για την ανεπιθύμητη (αρκετοί πιστεύουν ότι αυτό πραγματώνει την έμφυτη ανθρώπινη αναζήτηση για δικαιοσύνη, στην πράξη το δίκαιο επιβάλλεται από την κυβέρνηση στο βαθμό που η κυβέρνηση διατηρεί την κυριαρχία της).
Τελικά υποτίθεται ότι μια κυβερνώμενη ομάδα μπορεί να προσφέρει πολύ περισσότερα (ασφάλεια, προστασία, πρόγνωση) στα μέλη της απ’ ότι ο καθένας χωριστά στον εαυτό του.

2 σχόλια:

Ioannis είπε...

Η αλήθεια είναι ότι πολλές από τις σημερινές ανάγκες του ανθρώπου είναι ειδικά φτιαγμένες νομίζοντας όλοι πως πρέπει να ικανοποιηθούν αλλά ουσιαστικά είναι δευτερεύοντες η ακόμα και πολύ πιο χαμηλά στη ιεραρχία που αναφέρεις. Πιστεύω πως ο χρόνος μας αντί να αυξάνεται λόγω των συνθηκών (καλύτερη ποιότητα ζωής σε σχέση με το [παρελθόν πάντα, τεχνολογική εξέλιξη κτλ) μειώνεται. Ολοένα και αυξάνονται οι υποτιθέμενες πρώτες μας ανάγκες. Κύρια συνέπεια; ο αποπροσανατολισμός!
Η κουβέντα των μεγαλυτέρων ότι τα χρόνια που πέρασαν αυτοί σαν νέοι ήταν τα χειρότερα εκτός του ότι ήταν μια τελείως διαφορετική ζωή μη συγκρίσιμη, εγώ θα ήθελα να προσθέσω πως τα προβλήματα πλέον έχουν γίνει τόσο ύπουλα που πολλοί από μας δεν μπορούμε να τα δούμε ως προβλήματα!!!
Είναι λίγο πρωί και ίσως το σχόλιο μου να είναι σχετικό αλλά και άσχετο ταυτοχρόνως!

NickTrem είπε...

o άνθρωπος λειτουργεί πρώτα ως ζώο και μετά ως πνευματικό ον. αν του στερήσεις τα εντελώς βασικά και απαραίτητα, αν απειλήσεις την επιβίωσή του θα τον δεις να αντιδρά πραγματι σαν ζώο της ζούγκλας (αυτο το καταφέρνουμε όλοι οι καθωσπρεπει ανθρωποι και χωρίς τους ανωτέρω περιορισμούς)

σε καθημερινή βάση λοιπον θα ιεραρχήσω πρώτα τις βασικές, ζωώδεις ανάγκες μου (ύπνος, φαί, καταφύγιο, σεξ) και αν εχω χρονο και χρημα θα ικανοποιήσω και άλλες ανάγκες (ορειβασία, θεατρο, κολυμπι, μουσική κτο)

πράγματι η τηλεόραση, η διαφήμιση κτλ δημιουργούν "ανάγκες" στον καταναλωτή, ο οποίος πρέπει να χρησιμοποιήσει πια το μυαλό του (αν εχει)για να τις ιεραρχήσει.

πάντως το να αγοράσω γυαλιά για να διορθώσω τη μυωπία μου είναι πραγματική ανάγκη (που πριν την ανάπτυξη της οπτικής ΔΕ θα μπορούσα να ικανοποιήσω) και τωρα την ικανοποιώ. το αν θα αγοράσω το πανακριβο γυαλί είναι συνάρτηση και άλλων παραγόντων που δεν θέτει σε αμφισβήτηση τον αρχικό συλλογισμό μου.

ο ελεύθερος χρόνος που λες είναι και αυτός βασική ανάγκη και δε φταίμε λιγότερο εμείς που τον συρικνώνουμε με τις επιλογές μας.

για το αν μπορει καποιος "να δει τα προβλήματα" συμφωνώ ότι υπάρχουν και ύπουλα προβλήματα, αλλά στα περισσότερα προβλήματα τίθεται ζήτημα της "βελτιστης επιλογής" και ισως ο συγχρονος ανθρωπος φοβάται την ευθυνη των επιλογών του (και αφήνει πολλά πράγματα στην τύχη τους).